De hoeve op Esp

Eeuwenoud baken aan de rand van de Peel

Denk niet te licht over de hoeve op Esp. Mathiaan van Eijnatten, de Gemertse commandeur, maakte die fout in ieder geval niet en zag de voordelen van het bezit van een hoeve net buiten zijn Commanderij. In 1485 kocht hij daarom van Marie, een dochter uit het roemruchte geslacht Van Amstel het huis en bijbehorende goederen op Esp. In de koop zaten ook een wijngaard - belangrijk, héél belangrijk - aan de Neerstraat in Bakel en een weide met de geruststellende naam De Hongersdonk besloten, maar dat weiland lag in Erp en dat spelt toch net iets anders dan Esp.       

 Verder terug in de tijd

Het was Jan van Amstel die in 1423 de hoeve enigszins omslachtig had verworven. Eerst kocht hij drie gedeelten van huis, teulakkers, land, beemden, hei en wei van de familie Van de Vondervoort, vervolgens voegde hij nog een vijfde deel aan het geheel toe door van Jan Kaerle van  Ghemert, een schoonzoon binnen de Van de Vondervoort-clan, diens part over te nemen. U heeft gelijk, we missen rekenkundig nog een stukje hoeve, maar het is nu niet het moment zich daar zorgen over te maken. En als u toch wat sombere overpeinzingen wilt doen, vraag u dan af wie de dyslecticus was die twee jaar eerder in een erfdeling noteerde: het goed ’t Epse. Het waren de uitgebreide Helmondse, Bakelse en zelfs ‛Roijse’ goederen van Herman van Eijndhouts, schepen en later ook schout van Helmond, die in 1421 onder de familie (waaronder dus ook de Van de Vondervoortjes) werden verdeeld.

De hoeve op Esp is uiteraard van ouder datum dan het jaar waarin Jan van Amstel het grootste deel kocht. En het toponiem Esp komt al in de jaren 1340-1351 voor in de cijnsboeken van de heer hertog, samen met de proost van Echternach. In die periode betalen de kinderen van Johannes van Espe elk jaar acht hoenderen cijns, en die moeten toch ergens rondgescharreld hebben.

(Wordt vervolgd - in het boekje)